KaynaklarEnocta Blog

Cam Tavan Sendromu ile Başa Çıkma Stratejileri

David J. Schwartz tarafından yapılan bir deney sonucunda ortaya çıkan cam tavan sendromu kavramı, potansiyelinizin önündeki görünmez bir sınırı ifade eder. Kavram daha çok kadın çalışanların kariyerlerindeki engeller için kullanılsa da her cinsiyetten ve yaştan insanda gözlemlenebilir.

Bu yazımızda size cam tavan sendromunun ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını ve nasıl ortadan kaldırılabileceğini anlatacağız. Konu ile ilgili daha fazla bilgi almak için ise Enocta Katalog’da bulunan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği eğitimimizden yararlanabilirsiniz.

Cam Tavan Sendromu Nedir?

Cam tavan sendromu, kişilerin üst düzey pozisyonlara yükselmesini engelleyen görünmez bariyerin bir metaforudur. Bu, çabalarınıza rağmen önünüzdeki fırsatları değerlendiremediğiniz bir durumdur. Üstelik bu durum başarısızlık, deneyim eksikliği ya da yeterince çabalamamış olmanızdan kaynaklanmaz.

Cam tavan çoğunlukla işyerindeki kadınlarla ilişkilendirilir. Terim azınlık gruplar için de kullanılıyor olsa da cinsiyet ve etnik köken konularının ötesine geçmektedir. Bu açıdan çeşitli nedenlerle hayatın her kesiminden insanı etkileyebilir. Örneğin;

  • Kurumundaki erkekler pozisyon için daha “uygun” olarak görüldüğünden dolayı terfi alamayan kadın yönetici.
  • Bir kurum tarafından “uyum sağlayamayacağını” düşünüldüğü için iş başvurusu reddedilen 52 yaşındaki yazılım geliştiricisi.
  • “Doğru yetiştirilme tarzına” sahip olmadığı için prestijli bir hukuk firmasında staj yapması reddedilen hukuk mezunu genç.

Hepsi ideal adaylar gibi görünse de uzun süredir devam eden gelenekler, önyargılar ve “doğru” adayın neye benzediği cam tavan sendromu tarafından engellenmektedir.

Muhtemelen kariyer ilerlemelerinin bu şekilde engellenmesi, kafalarının karışmış, yönünü kaybetmiş, depresif veya izole edilmiş hissetmelerine sebep olabilir. Güvensizlik, öfke veya içerleme hissedebilir ve kendilerinden şüphe etmeye başlayabilirler.

Tarihçesi

ABD Çalışma Bakanlığı, kadınların ve azınlıkların ilerlemesini engelleyen engellerle ilgili artan endişeye yanıt olarak 1991 yılında Cam Tavan Komisyonu'nu kurmuştur. Ardından yönetim ve yönetici düzeylerinde çeşitliliği artırmak için şirketlerin benimsediği veya üstlenebileceği politikaları ve mevcut engelleri belirlemekle görevlendirilmiştir.

Bunun sonucunda komisyon, nitelikli kadınların ve azınlıkların karar verme pozisyonları için rekabet etme veya kazanma fırsatının reddedildiğini tespit etmiştir. Ayrıca hem çalışanların hem de işverenlerin algılarının genellikle kadınları ve azınlıkları olumsuz bir şekilde ele alan klişeleri içerdiğini bulmuştur.

Cam Tavan Sendromu Neden Ortaya Çıkar?

Cam tavan sendromu genellikle bilinçsiz önyargıların sonucudur. İçgüdüsel, etnik köken, cinsiyet, yaş, cinsel yönelim, sosyal sınıf, din vb. tarafından etkilenir.

Bununla birlikte bazı durumlarda, cam tavanlar kasıtlı olarak ortaya çıkarılır. Bu gibi durumlarda üst pozisyondaki insanlar, bunu kendileri deneyimlemedikleri için cam tavanın var olduğunu inkâr edebilirler. Bunun yanı sıra bunu kabul etmenin konumlarını sarsacağından korkabilirler. Ancak her iki durumda da muhtemelen statükoyu korumak isteyeceklerdir.

Cam Tavan ve Cam Uçurum

Cam uçurum, cam tavan sendromu ile yakından ilişkili bir terimdir ancak başarısızlık olasılığının daha yüksek olduğu kriz zamanlarında kadınların güçlü konumlara terfi etme eğiliminde olduğu bir olguyu ifade eder. Bu; finans, politika, teknoloji ve akademi gibi çok çeşitli alanlarda ortaya çıkabilir.

Cam Tavanı Ortadan Kaldırmanın 3 Yolu

Cam tavan sendromu, üstesinden gelinmesi zor bir problem gibi görünse de imkânsız değildir. İşte bunu yapmak için üç yol:

1. Varlığını Kabul Edin

Bir cam tavanı kırmadan önce varlığını kabul etmelisiniz. Kültür veya gelenek olarak gizlendiğinde bu zor olabilir. Bununla birlikte kuruluşunuzda var olabileceğini gösteren işaretler vardır:

  • “Burada işler böyle yapılır” ifadesi, atamaları veya kararları haklı çıkarmak için kullanılır.
  • Üst yönetimde çok az çeşitlilik olabilir.
  • Atipik liderler, davranışlarını tipik liderlerinkine göre modeller, yönetim tarzlarını değiştirir veya uyum sağlamak için yeni faaliyetler üstlenirler.
  • Kuruluş genelinde cinsiyetçi, ırkçı veya diğer önyargılı diller yaygındır, ancak insanlar bunu “şaka” olarak mazur görür.
  • Özellikle uzun vadede yenilik ve değişime karşı direnç vardır.
  • Farklı çalışan grupları arasında ücret farklılıkları vardır.

2. Çalışanların Yapabilecekleri

Farkına varılması gereken ilk şey, cam tavan sendromunun bir kişi veya çalışan olarak değerinizin bir yansıması olmadığıdır. Cam tavan sendromunun doğası, kendinizi bir rolün her talebini karşılayacak şekilde konumlandırmış olsanız bile yine de bu fırsatın reddedileceği anlamına gelir.

Zirveye ulaşmak için yapabileceğiniz bazı eylemler ise şu şekildedir:

  • Hayal kırıklığınızı amaçlı eyleme kanalize edin: Bir cam tavanın etkisini deneyimlemek veya buna tanık olmak, kendinizi hüsrana uğramış, depresif veya adaletsizliğe karşı öfkeli hissetmenize neden olabilir. Bu duyguyu eylem için bir katalizör olarak kullanın ancak davranışınızı kontrol etmesine izin vermeyin.
  • Konuyla ilgili farkındalığınızı geliştirin: İşletmenizde cam tavanların nerede olduğu, kimi ve nasıl etkilediği hakkında daha fazla bilgi edinin. Sorunu ne kadar iyi anlarsanız değişimi teşvik etmek için o kadar çok fırsat bulabilirsiniz.
  • Endişelerinizi dile getirin: Kuruluşunuzda bir cam tavan olduğuna inanıyorsanız ancak yöneticileriniz bunun farkında değillerse onlarla konuşmanız gerekir. Bu, başkalarının sorunu görmezden gelmesini zorlaştırır.
  • Sabırlı ama iddialı olun: Bir cam tavanı kırmak zaman alacaktır, ancak ne gibi ilerleme kaydedildiğini görmek için yöneticinizle düzenli olarak görüşün.
  • Kendi gelişiminiz için sorumluluk alın: Mevcut durumunuzda hak ettiğinizi düşündüğünüz fırsatlar size verilmiyorsa onları başka yerde aramanın zamanı gelmiş olabilir.

3. Kurumların Yapabilecekleri

Bir yönetici olarak, kuruluşunuzun cam tavanları ortadan kaldırmasına yardımcı olmanız mümkündür. Bu aşamada kurumsal değişimi teşvik etmek için bazı stratejileri kullanabilirsiniz:

  • Öncelikle, sorunla ilgili bir iletişim başlatmanız gerekir. Bu, üst yönetimdeki insanlar ile zor konuşmalar yapmak anlamına gelebilir. Yanlışlıkla veya başka bir şekilde insanların ilerlemesini sabote etmiş olabilecek herhangi bir şey yaptılar mı? Kuruluş daha kapsayıcı hale gelirse kendilerini “kaybetmekten” korkuyorlar mı? Performansı etkileyeceğinden endişeleniyorlar mı?
  • Bu konular hakkında açık konuşmaları teşvik edin ve bunların nereye varacağını görün. Bir tepki olabilir, ancak değişimin tehdit edici olması gerekmediğini vurgulayarak buna karşı koyabilirsiniz. Cinsiyete, ırka veya başka herhangi bir faktöre bakılmaksızın, fırsatları hak edenlerin bunlara erişmesine izin verilmelidir.
  • Ekip üyelerinizden görüşlerini isteyin. İnsanlara deneyimlerini sorarak önemli gerçekleri ve iyileştirme önerilerini keşfedebilirsiniz.
  • Ardından kuruluşunuzu önyargıları fark etmeye ve bunlara karşı çıkmaya teşvik edin.
  • İşe alım ve terfi uygulamalarınızı gözden geçirin. Çünkü bunlar cam tavan sendromunun en sık ortaya çıktığı alanlardır.
Cam Tavan Sendromu ile Başa Çıkma Stratejileri

Benzer Bloglar

Dijital Dönüşüm
Eğitim İçerikleri
Genel
10/03/2021
Yeni PMP Sınavındaki 4 Değişiklik

Teknolojideki yenilikler ve değişen iş ortamları, proje yöneticilerinin rollerini ve hedeflerini dönüştürüyor. Bu dönüşümle birlikte Project Management Institue (PMI), Project Management Professional (PMP) sertifika sınavının içeriğini bu yılın başında değiştirdi.

Genel
24/12/2020
Farklı Öğrenme Stillerine Uygun Öğrenme Deneyimleri Yaratmak

Öğrenme şeklimizin kişiliğimize, beynimizin çalışma şekline, bulunduğumuz ortama ve kültüre bağlı olduğunu biliyor muydunuz?

Genel
12/08/2020
Değişen Dünyada Kişisel Liderlik

Kişisel liderlik, yaşamın her alanında bireysel olarak bir üst noktaya çıkmamızı sağlayan en önemli yeteneklerden. Bu yeteneğin içinde bulunduğumuz dönemde aldığı kritik hal, hayatımızın direksiyonuna nasıl geçeriz gibi birçok soruya yanıt bulduğumuz webinarımızda, Kemal İslamoğlu bizlerle buluştu.

Ürün ve Hizmetlerimiz hakkında bilgi almak için bize ulaşın
Teşekkürler! Kaydınız alındı.
Lütfen bilgilerinizi kontrol edin.